AnandToday
AnandToday
Saturday, 12 Nov 2022 18:30 pm
AnandToday

AnandToday

આજના દિવસની વિશેષતા

તારીખ તવારીખ

સંકલન : વિજય એમ. ઠક્કર 

તા. 13 નવેમ્બર

Today  : 13 NOVEMBER

* વિશ્વના સૌથી મોટા ડેરી વિકાસ કાર્યક્રમ ઓપરેશન ફ્લડનું નેતૃત્વ કરનાર નેશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડના (1998 થી 2014 સુધી) ચેરપર્સન રહેલ અમૃતા પટેલનો નવી દિલ્હી ખાતે જન્મ (1943)
પદ્મ ભૂષણથી સન્માનિત અમૃતા પટેલ સહકારી ડેરી ક્ષેત્ર તેમજ પર્યાવરણવાદી સાથે સંકળાયેલા ભારતીય ઉદ્યોગપતિ હોવા સાથે ઘણી સંસ્થાઓની અધ્યક્ષતા કરી અને બેંકોના બોર્ડના સભ્ય રહી ચૂક્યા છે
અમૂલમાં ચાર દાયકાના કામ પછી, તેણીએ 1998 થી 2014 દરમિયાન નેશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (NDDB) ના અધ્યક્ષ તરીકે સેવા આપી હતી. NDDB ના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર તરીકે, તેણીએ ઓપરેશન ફ્લડનું નેતૃત્વ કર્યું, જે વિશ્વનો સૌથી મોટો ડેરી વિકાસ કાર્યક્રમ છે
તેમણે સરદાર પટેલ રિન્યુએબલ એનર્જી રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, આણંદ તેમજ ચારુતર આરોગ્ય મંડળના અધ્યક્ષ તરીકે યાદગાર સેવા આપી છે 
તેઓ મધર ડેરી, દિલ્હીની ચેરપર્સન, ઇન્ટરનેશનલ ડેરી ફેડરેશનની ભારતીય રાષ્ટ્રીય સમિતિના પ્રમુખ અને બાદમાં હિમાચલ પ્રદેશ સરકારના આયોજન પંચના સભ્ય, ભારતીય રિઝર્વ બેંક અને નેશનલ બેંક ફોર એગ્રીકલ્ચર એન્ડ રૂરલ ડેવલપમેન્ટ (નાબાર્ડ)ના બોર્ડના સભ્ય, ઇકોલોજીના ક્ષેત્રમાં કામ કરતા ફાઉન્ડેશન ફોર ઇકોલોજીકલ સિક્યુરિટીના અધ્યક્ષ રહી ચૂક્યા છે 
તેમના પિતા ડૉ. એચ. એમ. પટેલ (હીરુભાઈ મુલજીભાઈ પટેલ) એક ભારતીય નાગરિક સેવક હતા, જેમણે ભારતની આઝાદી પછીના પ્રથમ વર્ષોમાં આંતરિક અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંબંધિત મુદ્દાઓમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી અને નાણા પ્રધાન (1977-79) અને બાદમાં ભારતના ગૃહ પ્રધાન તરીકે સેવા આપી, ડૉ. એચ. એમ. પટેલ ચારુતર વિદ્યા મંડળના અધ્યક્ષ પણ હતા, જેમણે વલ્લભ વિદ્યાપીઠની સ્થાપના કરી જેનું નામ પાછળથી સરદાર પટેલ યુનિવર્સિટી, વલ્લભ વિદ્યાનગર રાખવામાં આવ્યું

* ‘રણજિતરામ સુવર્ણચંદ્રક’, ‘નરસિંહ મહેતા ઍવોર્ડ તેમજ ‘સાહિત્ય ગૌરવ’ પુરસ્કારથી સન્માનિત ગુજરાતી કવિ, નવલકથાકાર, નિબંધકાર, ચરિત્રકાર અને અધ્યાત્મસાધક મકરંદ દવેનો ગોંડલમાં જન્મ (1922)
અનેક દૈનિકપત્રો, સામયિકો સાથે તેઓ જોડાયાં અને સાહિત્યિક પત્રકાર તરીકે તેમણે નોંધપાત્ર કામગીરી કરી હતી. મકરંદ દવેની સાહિત્ય અને જીવન વિકાસયાત્રામાં ઘરનાં સાહિત્ય-તત્વચિંતનનાં સંસ્કારો અને ગોંડલ નગરનાં સાહિત્યિક અને સાંસ્કૃતિક પરિબળોનું યોગદાન રહ્યું, સંત પરંપરાનાં સાહિત્યનો ભજનરસ, લોકસાહિત્યનાં સંસ્કારો અને તળપદુ શબ્દભંડોળ વગેરે તેમનાં સાહિત્ય સર્જનની વિશેષતા છે
મકરંદ દવેનું પુણ્ય સ્મરણ નંદીગ્રામ (વલસાડ પાસે) નામની નવતર અને કુદરતી જીવન શૈલીનાં સંસ્થા સ્થાપક તરીકે પણ થાય છે 

* શીખ સામ્રાજ્યનાં સ્થાપક મહારાજા રણજીતસિંહનો પાકિસ્તાનનાં ગુજરાનવાલામાં જન્મ (1780)
તેમનાં પહેલા પંજાબમાં અસ્તિત્વ ધરાવતાં 12 શીખ અને 1 મુસ્લિમ રાજ્યને ખતમ કરી રણજીતસિંહે વ્યૂહરચનાથી ઉત્તર ભારતમાં વિશાળ શીખ રાજ્ય ઊભું કરી વહીવટમાં સુધારા કર્યા, ખાલસા લશ્કર બનાવ્યું, માળખાકીય સુવિધાઓ ઊભી કરી અને તેમનું સામ્રાજ્ય ‘પંજાબ સામ્રાજ્ય’, ‘સરકા-ઈ‌-ખાલસા’ કહેવાતું
સરકાર-ઈ-વલાહ, સરકાર ખાલસાજી, પૂર્વનાં નેપોલિયન, પાંચ નદીઓનાં રાજા, શેર-એ-પંજાબ જેવાં વિશેષણોથી મહારાજા રણજીતસિંહ પોંખાયેલા

* મહારાષ્ટ્રના 2 વખત મુખ્યમંત્રી રહેલ રાજકારણી વસંતરાવ બંધુજી "વસંતદાદા" પાટીલનો મહારાષ્ટ્રના સાંગલી ખાતે જન્મ (1917)
તેઓ પ્રથમ આધુનિક મરાઠા બળવાન અને મહારાષ્ટ્રીયન રાજકારણમાં પ્રથમ જન નેતા તરીકે જાણીતા હતા
તેમણે તા.17 મે 1977 થી 18 જુલાઈ 1978 અને તા. 2 ફેબ્રુઆરી 1983 થી 1 જૂન 1985 સુધી મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી તરીકે સેવા આપી

* ભારતના માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી (2009-2012) રહેલ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ સાથે જોડાયેલા રાજકારણી અંબિકા સોનીનો પાકિસ્તાનના લાહોર ખાતે જન્મ (1942)
તે રાજ્યસભામાં પંજાબ રાજ્યનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી સંસદ સભ્ય હતા

* હિન્દી ફિલ્મ અભિનેત્રી, નિર્માતા અને ઉદ્યોગસાહસિક જુહી ચાવલાનો હરિયાણાના અંબાલા ખાતે જન્મ (1967)
જુહી ચાવલા મુખ્યત્વે બોલીવુડ ફિલ્મો સાથે બંગાળી, પંજાબી, મલયાલમ, તમિલ, કન્નડ અને તેલુગુ ફિલ્મોમાં કામ કરે છે
મિસ ઈન્ડિયા 1984 પેજન્ટની વિજેતા, તેણીએ 1986 માં સુલતાનત સાથે અભિનયની શરૂઆત કરી અને પ્રથમ વ્યાવસાયિક સફળતા બ્લોકબસ્ટર દક્ષિણ ભારતીય ફિલ્મ પ્રેમલોકા (1987)સાથે મેળવી અને નિર્ણાયક વ્યાવસાયિક સફળતા કયામત સે કયામત તક (1988) સાથે શરૂ થઇ
તેણીની નોંધપાત્ર ફિલ્મોમાં અમર પ્રેમ (1989), વિકી દાદા (1989), લવ લવ લવ (1989), પ્રતિબંધ (1990), સ્વર્ગ (1990), બેનમ બાદશા (1991), બોલ રાધા બોલ (1992), જેન્ટલમેન (1992), હમ હૈ રાહી પ્યાર કે (1993), લૂટેરે (1993), આયના (1993), ડર (1993), અંદાજ (1994), સાજન કા ઘર (1994), રામ જાને (1995), નજાયાઝ (1995), લોફર (1995),  દીવાના મસ્તાના (1997), યસ બોસ (1997), ઇશ્ક (1997), ડુપ્લિકેટ (1998), અર્જુન પંડિત (1999) છે

* યુનાઇટેડ કિંગડમના હાઉસ ઓફ લોર્ડ્સના 2011થી સભ્ય, પરોપકારી, કપડાં કંપની લૂમ્બા ગ્રુપના સ્થાપક અને એક્ઝિક્યુટિવ ચેરમેન  રાજિન્દર પોલ લૂમ્બા, બેરોન લૂમ્બાનો ભારતમાં પંજાબના ઢિલવાન ખાતે જન્મ (1943)

* કોંગ્રેસના રાજકારણી, ભૂતપૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી અને ભારતની 14મી લોકસભાના સભ્ય પ્રિયા રંજન દાસમુંસીનો બાંગ્લાદેશના ચિરીરબંદર ખાતે જન્મ (1945)
તેઓ પશ્ચિમ બંગાળના રાયગંજનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા હતા અને ભારતના સંસદીય બાબતોના પ્રધાન (2004-2008) રહ્યા બાદ 2008માં જંગી સ્ટ્રોક પછી 9 વર્ષ કોમામાં રહ્યા 

* એર ડેક્કનના ​​સ્થાપક ભારતીય ઉદ્યોગસાહસિક ગોરુર રામાસ્વામી આયંગર ગોપીનાથનો જન્મ (1951)

* ફેમિના મિસ ઈન્ડિયા 2012 ની ફાઇનલિસ્ટ તથા હિન્દી ફિલ્મો અને હિન્દી ટેલિવિઝનમાં અભિનેત્રી નિકિતા દત્તાનો દિલ્હીમાં જન્મ (1990)

* પદ્મભૂષણ અને પદ્મવિભૂષણથી સન્માનિત તથા ભારત કલાભવનનાં સહ-સ્થાપક અને સમૃદ્ધ, કલાકોશનાં પ્રણેતા રાયકૃષ્ણદાસજીનો બનારસમાં જન્મ (1892)
કૃષ્ણદાસજીએ સિક્કાઓ અને મુદ્રાઓનો પણ સંગ્રહ કર્યો. આ બધો મૂલ્યવાન ખજાનો ભારત કલા પરિષદને અર્પણ કરી દિધો, જે પછીથી 'ભારત કલાભવન' તરીકે ઓળખાયું

* નૃત્યાંગના, શિક્ષક અને ઓલિમ્પિયન સિયોના ફર્નાન્ડિસનો રિબંદર ખાતે જન્મ (1982)
તેણીએ મનોવિજ્ઞાનમાં સ્નાતકોત્તર ડિગ્રી મેળવી છે અને સ્પોર્ટમાં સ્નાતકની સાથે પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સમાં સ્નાતકની ડિગ્રી મેળવી છે, જે ભરતનાટ્યમની કલાક્ષેત્ર શૈલીમાં પ્રશિક્ષિત છે 

* યુનાઇટેડ કિંગડમ અને ભારતમાં સ્થિત ભારતીય માર્શલ આર્ટિસ્ટ અને ક્લાસિકલ ભારતીય ડાન્સર જાસ્મીન સિમ્હલનનો ચેન્નાઈ ખાતે જન્મ (1970)
તેમના પિતા, સિમ્હલન માધવ પનીકર, કેરળના જાણીતા માર્શલ આર્ટિસ્ટ હતા 

* હિન્દી કવિ, નિબંધકાર, સાહિત્યિક અને રાજકીય વિવેચક ગજાનન માધવ મુક્તિબોધનો જન્મ (1917)

* ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી કોલ્લાગુંતા ગોપાલૈયાર રામનાથનનો જન્મ (1920) 

* દક્ષિણ ભારતીય સિનેમા સાથે છ દાયકાથી સંકળાયેલા પાર્શ્વ ગાયિકા પુલાપાકા સુશીલાનો જન્મ (1935)

* અમેરિકન એક્ટર, હાસ્ય કલાકાર, લેખક અને ટેલિવિઝન વ્યક્તિત્વ હૂપી ગોલ્ડબર્ગ (કેરીન ઈલેન જોહ્ન્સન)નો જન્મ (1955)
એમી એવોર્ડ, ગ્રેમી એવોર્ડ, એકેડેમી એવોર્ડ અને ટોની એવોર્ડ સહિત અસંખ્ય વખાણ મેળવનાર તેઓ EGOT જીતનાર 17 મનોરંજનકારોમાંની એક છે

* હિન્દી ફિલ્મ નિર્દેશક અને પટકથા લેખક જ્ઞાન મુખર્જીનું અવસાન (1956) 

* સત્યજીત રેની ધ અપુ ટ્રાયોલોજીની ભૂમિકા માટે જાણીતા બંગાળી અભિનેત્રી કરુણા બેનર્જીનું અવસાન (2001) 

* ભારતીય કાર્ટૂનિસ્ટ અને હાસ્ય કલાકાર બી. એમ. ગફૂરનું અવસાન (2003)

* હિન્દી ફિલ્મ અભિનેતા, નિર્માતા અને ઉદ્યોગસાહસિક હરમન બાવેજાનો જન્મ (1980)

* પાકિસ્તાનના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ (1956-1958), પાકિસ્તાની જનરલ ઓફિસર અને બંગાળી સિવિલ સર્વન્ટ રહેલ સાહિબજાદા ઇસ્કંદર અલી મિર્ઝાનો ભારતમાં પશ્ચિમ બંગાળના મુર્શિદાબાદમાં જન્મ (1899)
1958માં તેમના નિયુક્ત આર્મી કમાન્ડર જનરલ અયુબ ખાન દ્વારા તેમને બરતરફ કરવામાં આવ્યા ત્યાં સુધી તેઓ 1956માં આ ક્ષમતામાં ચૂંટાયા હતા
તેમનું અવસાન પણ આજના દિવસે (1969) લંડન (યુનાઇટેડ કિંગડમ) માં થયું અને દફન સ્થળ તેહરાન (ઈરાન) છે